Skip to content

Qua vegn l’artist ! Pitschen mussavia da l’art da viver ed autras reglas dal gie

Campagna d’infurmaziun e da sensibilisaziun en las quatter linguas naziunalas

Voilà l’artiste ! Petit précis de savoir-vivre et autres règles du jeu - Campagne d’information 2023 | Hier ist der*die Künstler*in ! Handbüchlein der Lebenskunst und weitere Spielregeln - Informationskampagne 2023 | «Ah!… Ecco l’artistə!...» Piccolo prontuario di savoir-vivre e altre regole del gioco - Campagna informativa 2023 | Qua vegn l’artist ! Pitschen mussavia da l’art da viver ed autras reglas dal gie - Campagna d’infurmaziun 2023 - Action Intermittence

Realisaziun

Concepziun e direcziun : Fabienne Abramovich
Virginie Reymond : Virginie Reymond
Collavuraziun : Daniel Gibel
Grafica : Clovis Duran
Giurist : Christian Dandrès
Illustraziuns : Maud Oïhénart
MIX & REMIX
cun l’autorisation amiaivla da Dominique Becquelin
Terminologia : Giorgia Corti Cavapozzi
Translaziuns tudestg : Monika Carruzzo
Relecture : Elizabeth Waelchli
Translaziuns talian : Giorgia Corti Cavapozzi
Relecture : Giulia Corti
Translaziuns rumantsch : Ladina Parli, Laura Keller
Videoclip : Luan Banzai
Impressiun : Atar, Genève – My Climate
Tipografias : Christiana de Gudrun Zapf-von Hesse ;
suenter Backout da Ariel Martín Pérez
Disposiziun : itopie, Natascha Michel

Action Intermittence

è en favur d’ina convenziun tripartita cun la Republica ed il chantun da Genevra e la citad da Genevra.

Engraziaments

Claude Ratzé (La Bâtie – Festival de Genève), Olivier Gurtner (Comédie de Genève),
Nathalie Jayet (Société Suisse des Auteurs – SSA), Alexandra Tiedemann (Action Intermittence),
Stéphanie Reinhard (Maison du dessin de presse – CH), Claudine Wéry (Revue des Deux Mondes – FR), Agence Traductaswitzerland, Lia Rumantscha, Marco Jeanmaire (Syndicat suisse des mass médias – SSM), Corine Godichaud, Véronique de Massol, Thierry Thérondel, Michel Coulon, Gieri Berther.

ACTION INTERMITTENCE dovra en quest prospect la scripziun inclusiva senza pretender mintga giada da correspunder a tut las situaziuns grammaticalas, perquai che las lingas èn vivas ed en mutaziun.

Voilà l’artiste ! Petit précis de savoir-vivre et autres règles du jeu - Campagne d’information 2023 | Hier ist der*die Künstler*in ! Handbüchlein der Lebenskunst und weitere Spielregeln - Informationskampagne 2023 | «Ah!… Ecco l’artistə!...» Piccolo prontuario di savoir-vivre e altre regole del gioco - Campagna informativa 2023 | Qua vegn l’artist ! Pitschen mussavia da l’art da viver ed autras reglas dal gie - Campagna d’infurmaziun 2023 - Action Intermittence

Resursas

Grand lexique

artistA

Persuna che realisescha in’ovra, pratitgescha in art, ha acquistà ina savida, fa diever d’ina tecnica, e da la quala la producziun, ils acts ed ils moviments èn extraordinaris t.a. tras lur creativitad, poesia ed originalitad.

assicuranzas socialas

Sisitem d’assicuranzas che duai proteger las persunas emploiadas u quels ch’han il dretg cunter tschertas ristgas. Exempels da ristgas: malsogna, vegliadetgna, maternitad, dischoccupaziun, accident da lavur.

autoritad administrativa

Autoritad u persuna emploiada d’in’autoritad ch’agescha en num d’ina collectivitad u d’in post da servetsch public en il rom da sias cumpetenzas ed en il rom d’ina funcziun dal dretg administrativ e ch’ha il dretg da prender decisiuns unilateralas. Exempels da decisiuns: act giuridic, permiss dad ir cun auto, multa, refusaziun da permissiun da dimora.

auturA

Persuna che concepescha e furma in’ovra e la publitgescha en ses num.

capacitad giuridica

Abilitad d’ina persunanatirala u giuridica d’exercitar dretgs ed obligaziuns.

carnet dals duairs

Document, en il qual las funcziuns e las incumbensas da la persuna emploiada u independenta èn definidas.

chalender per registrar ils dis da lavur

Document utilisà da las cassas da dischoccupads per calcular las indemnisaziuns.

consultaziun politica

Fasa entaifer la procedura preliminara da la legislativa, en la quala projects federals u chantunals u communals vegnan examinads davart lur faschaivladad e suttamess per quel scopo a pliras autoritads ed organisaziuns professiunalas.

contract collectiv da lavur

Cunvegna tranter patrunAs u federaziuns dals patruns e federaziuns da lavurants che reglescha las cundiziuns da lavur en ina interpresa, in sectur u ina branscha professiunala.

contract da cessiun da dretgs

Act giuridic, cun il qual ina persuna u ina corporaziun ceda ses dretgs da proprietad d’in’ovra, ina marca, in patent u ina interpresa cunter ina recumpensa finanziala ad in terz.

contract da lavur

Cunvegna en scrit, a bucca u concludenta tranter duas partidas che definescha il rom da lavur per las persunas emploiadas. Exempels: incumbensa, termin, temp da lavur, lieu da lavur, dretg d’autur, indemnisaziun da las expensas, repartiziun da las prestaziuns socialas.

contribuziuns socialas

Deducziuns da paja obligatoricas che vegnan fatgas dals patruns per finanziar la protecziun e las prestaziuns socialas.

coproducziun

Contract stipulà tranter pliras partidas che definescha la repartiziun dals meds finanzials e tecnics, da las resursas persunalas e da las entradas che vegnan messas a disposiziun per la producziun d’in’ovra.

creatur da cultura

Persuna cun ina professiun artistica u betg artistica en il sectur cultural. Exempels : responsabel/bla da producziun, tecnica, administraziun, pressa, distribuziun.

creaziun artistica

Tut ils pass che mainan a la realisaziun d’ina ovra d’art u d’ina represchentaziun artistica, inclus la retschertga precedenta e las mesiras en connex cun sia preschentaziun, promoziun e derasaziun.

cundiziuns da lavur

Totalitad da las cundiziuns materialas, giuridicas e socialas sut las qualas ina persuna fa sia lavur.

cunvegnientscha politica

Moda da proceder per chattar in accord tranter tut las persunas participadas per prender ina decisiun u realisar in project cuminaivel.

divisiun da l’activitad da gudogn

Activitad professiunala ch’implitgescha interrupziuns da las periodas da lavur senza gudogn.

dretgs d’auturA

Dretgs exclusivs che vegnan concedids als/las auturAs per lur ovras ed als/ las pussibiliteschan da controllar l’utilisaziun e la reproducziun da lur ovras e da profitar da quai.

dretgs da producziun

Dretgs che vegnan concedids ad ina structura da producziun per utilisar, producir u vender in’ovra artistica cunter in’indemnisaziun u ina part da las entradas cuntanschidas.

dretgs da protecziun parentads

Dretgs parentads al dretg d’auturA che cunzunt artistAs pratitgantAs possedan vi da lur represchentaziuns.

economia creativa

Tut las activitads ch’utiliseschan la fantasia estetica ed artistica da persunas che lavuran en il sectur cultural e creativ.

emploiAda intermittentA, independentA

LavurantsAs che pon sa referir a l’art 12a OADI da l’assicuranza cunter la dischoccupaziun cun ina activitad en il sectur artistic e cultural ch’è caracterisada da la mancanza da plazzas indeterminadas e d’ina divisiun da las periodas da lavur tar plirs patruns en plazzas a temp limità che midan savens.

expensas professiunalas

Custs che resultan da l’activitad professiunala ed èn ina part da l’’indemnisaziun..

federaziun da lavurants

Organisaziun che represchenta interess professiunals ed ha il dretg tenor ses statuts da stipular contracts collectivs, da dar recumandaziuns d’indemnisaziun e d’iniziar pass giuridics. Exempels da federaziuns da lavurants: federaziun tegala, associaziun, sindicat.

finanziaziun privata

Metter a disposiziun resursas finanzialas d’unitads privatas per sustegnair activitads culturalas ed artisticas. Exempels d’unitads privatas : interpresas, fundaziuns u singulas persunas.

finanziaziun publica

Concessiun da resursas finanzialas davart da las autoritads federalas, chantunalas e communalas per sustegnair finanzialmain activitads culturalas tenor lur cumpetenzas e lur responsabladad territoriala.

furma giuridica

Rom giuridic d’ina interpresa che fixescha las caracteristicas giuridicas sut las qualas ella sa furma, sa sviluppa ed interagescha cun ses partenaris tenor lescha. Exempels: fundaziuns, ScRLs, SAs, cooperativas, associaziuns betg orientadas ad in gudogn.

gascha

Moda d’indemnisaziun pauschala che vegn pajada il pli mo ad independentAs, sche las prestaziuns socialas na vegnan betg deducidas dals patruns.

gudogn assicurà

Summa resguardada da la cassa da dischoccupaziun per calcular las diarias.

indemnisaziun

Tut las prestaziuns finanzialas e materialas. Exempels: paja, onurari, indemnisaziun da las expensas, premia, participaziun al chapital, prevenziun sociala.

instituziun culturala

Unitad ch’exercitescha activitads culturalas u porscha regularmain in program cultural a la publicitad. Exempels: museum, teater, center cultural, sala da concert, festival, conservatori.

intermittentAs

Persuna salarisada tenor l’art.12a OADI da l’assicuranza cunter la dischoccupaziun, da la quala l’activitad en il sectur artistic e cultural è caracterisada da l’absenza d’engaschaments determinads e d’ina divisiun da las periodas da lavur en plirs contracts da curta durada cun differentAs patrunAs.

lavur a temp parzial

Lavur cun ina durada da main che 100% e che po er vegnir fatga regularmain.

lavur zuppada, lavur clandestina

Activitad dependenta u independenta exercitada cunter la lescha ed è caracterisada da l’omissiun d’ina annunzia dal gudogn dals/da las lavurantAs e/u l’occupaziun da forzas da lavur illegalas.

lingua inclusiva

Lingua inclusiva utilisescha tscherts meds linguistics per render visibel linguisticamain ils umans da tut las identitads sexualas. En quest text vegni gendrà surtut cun maiusclas. Exempel: artistAs.

mecenat

Pratica, en la quala ina singula persuna u ina interpresa privata dat in sustegn finanzial u material per activitads, senza spetgar percunter in profit.

mobing a la plazza da lavur

Cumportament punibel repetì ed abusiv. Exempels: insultas, remartgas nungiustifitgadas, smanatschas, umiliaziuns, discriminaziuns, expressiuns sexisticas u motivadas sexualmain.

ordinaziun

Decret legislativ che precisescha e realisescha las disposiziuns generalas d’ina lescha relaschada dal parlament.

ovra collectiva

Ovra, en la quala contribuziuns persunalas da plirAs auturAs èn cumpigliadas e ch’è naschida sin iniziativa d’ina persuna natirala u giuridica che l’edescha, publitgescha e preschenta sut sia direcziun ed en ses num.

paja

Indemnisaziun ch’il patrun paja als/las lavurantAs per la lavur prestada, inclus las contribuziuns d’assicuranza sociala deducidas da la paja brutta.

pajament anticipà

Acquisiziun anticipada da bains culturals avant ch’els vegnan producids u mess sin il martgà. Exempels da bains culturals: ovras artisticas, represchentaziuns da teater u producziuns da medias.

partenari social

Organisations represchentativas da patruns e lavurants che collavuran e che tractan e discutan cundiziuns da lavur, pajas ed auters aspects da las relaziuns da lavur.

persuna giuridica

Interpresa cun in’atgna persunalitad giuridica. Exempels: societad anonima, societad cun responsabladad limitada (ScRL), fundaziun, societad collectiva, uniun.

persuna natirala

Persuna cun in’identitad giuridica.

politica culturala

Tut las acziuns, mesiras ed orientaziuns che vegnan applitgadas d’autoritads statalas per promover, sustegnair e reglar activitads culturalas,en ina societad.

prestaziun en natiralias

Bain u servetsch mess a disposiziun a la persuna engaschada che la permetta e pussibilitescha da spargnar tscherts custs. Exempels: proviant, alloschi, transport.

prestaziuns supplementaras (PS)

Agid finanzial per persunas en la vegliadetgna da renta, da las qualas la renta da las 3 pitgas plus lur facultad na cuvran betg ils custs da viver minimals.

prevenziun sociala

Sistem da prevenziunche sa basa en Svizra sin 3 pitgas, l’AVS, la LPP e la 3. pitga.

princip da subsidiaritad

Princip, tenor il qual la Confederaziun ha il dretg d’exequir mo las incumbensas che na pon betg vegnir ademplidas dals chantuns e las vischnancas.

relaziun da subordination

Relaziun da lavur tranter persunas emploiadas e lur patrun. Quel ha la cumpetenza da relaschar dretgs penals e la controlla da las incumbensas, dal temp da lavur e da las cundiziuns da lavur.

renta AVS cumpletta

Renta obtegnida suenter ina perioda da contribuziun nuninterrutta da 44 onns.

renta AVS maximala

Renta obtegnida suenter ina perioda da contribuziun da 44 onns cun in salari d’en media CHF 88’200 l’onn.

responsabladad giuridica

Obligaziun legala d’ina persuna natirala u giuridica da purtar las consequenzas giuridicas da ses acts u sias omissiuns.

sectur artistic

Sectur specific che represchenta in art. Exempels: art figurativ e plastic, film e meds audiovisuals, art scenic, teater, saut, art sin via, circus u art multidisciplinar.

sponsoring

Sustegn finanzial u material che vegn pajà d’ina interpresa u organisaziun per la visibilitad ed avantatgs da propaganda.

status d’emploià

Status d’ina persuna che lavura en ina relaziun da subordinaziun per in temp determinà u indeterminà senza purtar ina ristga economica.

status d’independent

Status professiunal d’ina persuna cun in’activitad independenta e senza relaziun da subordinaziun che porta sezza la ristga finanziala da sia interpresa e sia segirada sociala.

structura da producziun

Unitad u organisaziun ch’è responsabla per la coordinaziun, la finanziaziun e/u la realisaziun da la producziun e la derasaziun d’ovras culturalas.

supplement dal contract

Act giuridic che permetta da percepir clausulas supplementaras u modifitgadas en in contract e ch’ha la medema valur giuridica sco il contract original.

termin general d'indemnisation

Spazi da temp da 24 mais, durant il qual la persuna assicurada da l’assicuranza cunter la dischoccupaziun retira indemnisaziuns da dischoccupaziun.

voluntariat

Activitad betg remunerada e dischinteressada che vegn exercitada voluntariamain ed en absenza d’ina relaziun da subordinaziun giuiridica tranter las partidas.

Eveniment

More information soon.

Grond glossari

URH

Romande de l’Humour

SSM

Syndicat suisse des mass médias

RPdanses-GE

Rencontres professionnelles de danses – Genève

SUISA

Société suisse pour les droits des auteurs d’œuvres musicales
Syndicat Interprofessionnel des travailleuses et travailleurs

TIGRE

Faîtière genevoise des producteur·ice·x·s de théâtre indépendant et professionnel

FGMC

Fédération genevoise des musiques de création

ARTOS

Association Romande Technique Organisation Spectacle

CRAS

Coordination romande des arts de la scène

SSA

Société suisse des auteurs

CGAS

Communauté genevoise d’action syndicale

USDAM

Union Suisse des Artistes Musiciens

FRACG

Fédération du réseau artistique et culturel de Genève

La FARS

Fédération des arts de la rue
Association pour l’encouragement de la Musique impRovisée

CULTURL

Management de projets culturels – Arts de la scène contemporaine
FORUM CULTURE
Sindacato VPOD/SSP dei servizi pubblici e sociosanitari

Action Intermittence lantschescha ina campagna naziunala d’infurmaziun davart ils statuts tenor il Dretg d’obligaziuns. I sa tracta er da sensibilisar in vast public a la dumonda da l’indemnisaziun dals artists ed ad in sustegn indispensabel a la cultura. Vidéo : Luan Banzaï – Musik : Béatrice Graf “Dance with the Beasts” 2020 – Illustrazion : Maud Oïhénart – @ Action Intermittence 2023